Altena – De jaarwisseling is voor veel inwoners een feestelijke gebeurtenis die op verschillende manieren in de gemeente Altena wordt gevierd. Helaas speelde de coronamaatregelen ook deze jaarwisseling een rol. Voor het tweede jaar op rij was het niet mogelijk om bijeenkomsten en festiviteiten te organiseren met de jaarwisseling. Ook was er deze jaarwisseling weer een vuurwerkverbod van kracht in Nederland.
De jaarwisseling in de gemeente Altena kende diverse incidenten, verspreid over verschillende kernen. De hulpdiensten hebben hun werk grotendeels ongehinderd en op een goede manier kunnen doen.
Integrale samenwerking jaarwisseling 2021/2022
Om de jaarwisseling in Altena goed te laten verlopen, is afstemming tussen diverse partijen noodzakelijk. Zoals ieder jaar betekent dit dat de voorbereiding al is gestart in de zomer en dat deze integraal tussen brandweer, politie en gemeente is opgepakt.
In lijn met de landelijke richtlijnen voor hulpdiensten, zijn er prioriteiten en tolerantiegrenzen vastgesteld. Hoewel er sprake was van de coronamaatregelen en het vuurwerkverbod zijn de prioriteiten, net zoals vorig jaar, vooral gelegd bij het veilig kunnen uitoefenen van de publieke taken en het waarborgen van de openbare orde en veiligheid.
Het naleven van de coronamaatregelen – zeker in de buitenruimte – en het naleven van het vuurwerkverbod waren daaraan ondergeschikt. De integrale samenwerking heeft onder andere geresulteerd in de inzet van (preventieve) bestuursrechtelijke maatregelen, ook in de aanloop naar de jaarwisseling toe. Er is onder andere meerdere keren een preventieve last onder dwangsom uitgereikt aan personen die betrokken waren bij openbare ordeverstoring.
Incidenten
Op het gebied van openbare orde en veiligheid zijn er tijdens de jaarwisseling 2021/2022 minder incidenten geweest waarbij de hulpdiensten zijn ingeschakeld dan vorig jaar. Tijdens deze jaarwisseling is de brandweer 12 keer uitgerukt voor een brand. Tijdens de jaarwisseling 2020/2021 was dat 47 keer.
De inzet van hulpdiensten concentreerde zich voornamelijk op de kernen Rijswijk, Veen en Dussen. Zowel in de kernen Veen als Rijswijk zijn er tijdens de jaarwisseling (sloop-)auto’s in brand gestoken. In Dussen gaat het om een groter vreugdevuur. In een aantal andere kernen was er sprake van brandjes waarbij de brandweer genoodzaakt was te blussen.
De totale omvang van incidenten lijkt vergelijkbaar met voorgaande jaren. De hulpdiensten hebben, op een uitzondering na op donderdag 30 december, ongehinderd hun werk kunnen doen en de sfeer was doorgaans gemoedelijk. De uitzondering op 30 december betrof het belemmeren van de brandweer in de uitoefening van hun werk in Veen. Volgens de afgesproken richtlijnen die op voorhand waren opgesteld, heeft de brandweer zich hierop teruggetrokken en is vervolgens in samenwerking met de politie later alsnog overgegaan tot blussing.
Ondanks het beschreven sfeerbeeld blijft het een feit dat er sprake is van strafbare gedragingen. Het gaat daarbij om gedragingen als brandstichting en/of vernieling, het afsteken van zwaar (illegaal) vuurwerk en verstoring van de openbare orde. Deze gedragingen leiden tot schade aan de openbare ruimte met maatschappelijke kosten als gevolg. De overlast, de risico’s, onveiligheid en ook schade voor inwoners die niet participeren in deze invulling van oudjaar, alsook voor de hulpdiensten, lijkt mede door het gebruik van het zware vuurwerk toe te nemen en is een steeds grotere bron van ergernis en zorg.
Meldingen stooktonnen
In totaal zijn er 220 stooktonnen aangemeld bij de gemeente Altena, meer dan vorig jaar (177). Er zijn geen ontheffingen verleend voor grotere vuren dit jaar vanwege de coronamaatregelen. Het college concludeert dat het ingezette beleid met de stooktonnen voorziet in de behoefte van een deel van de inwoners van Altena. De komende jaren zal er meer ingezet worden op dit beleid zodat het stoken op een ordelijke manier verloopt en de achtergebleven resten worden opgeruimd. Stoken is toegestaan in Altena, mits het veilig en zonder overlast voor anderen gebeurt. Het merendeel van de stooktonnen is ook dit jaar volgens afspraak door de inwoners van Altena zelf opgeruimd. Medewerkers van de buitendienst hebben ook stookresten opgeruimd. Het was niet mogelijk om deze resten allemaal te herleiden naar de veroorzaker.
Schade
De gemeente Altena heeft de rekening opgemaakt van de schade aan de openbare ruimte tijdens de jaarwisseling. Alle kosten zijn dit jaar inzichtelijk gemaakt en op een rij gezet vergelijkbaar met vorige jaren. Verdeeld over de 21 kernen betekent dit een kostenpost van € 133.965,-Dit bedrag is opgebouwd uit verschillende schadeposten.
De kosten zijn iets hoger dan vorig jaar. Dit is enerzijds te verklaren uit een prijsstijging van het te vervangen straatmeubilair. Maar ook blijkt dat het afgelopen jaar meer straatmeubilair is vernield waardoor deze kosten fors hoger liggen dan voorgaand jaar. Als voorbeeld, in de jaarwisseling 2020/2021 zijn er 16 straatnaamborden vernield, dit jaar 48. De kosten voor het opruimen en herstel van het wegdek zijn daarentegen weer iets lager dan vorig jaar.
De gemeente had 73.083 euro kosten voor het opruimen, reinigen en herstellen van het wegdek. Het vervangen of repareren van het straatmeubilair zoals bankjes en openbare verlichting koste de gemeente 60.882 euro. In totaal is de schade 133.965 euro.
Daarnaast zijn er veel uren inzet van medewerkers en materiaal van politie, brandweer en gemeente geweest. Deze kosten zijn niet meegenomen in het overzicht. De gemeente Altena heeft aangifte gedaan van de ontstane schade en waar mogelijk zullen we de schade bij derden verhalen.
Conclusie
Tijdens deze jaarwisseling is de aangebrachte schade en de daarbij behorende kosten zeer fors. Net zoals het landelijk beeld is er in Altena meer schade door vuurwerk. Ook is er een flink aantal overlastmeldingen binnen gekomen. Het vuurwerkverbod heeft in dit tweede jaar minder effect gehad dan tijdens de vorige jaarwisseling. Ook constateert de gemeente dat het illegale vuurwerk in kracht en zwaarte toeneemt, met alle gevolgen van dien in schade, overlast en gevaar. Het (illegaal) afsteken van vuurwerk en de schadelijke gevolgen daarvan, wordt een steeds groter maatschappelijk probleem.
Er kan geconcludeerd worden dat de wijze waarop de jaarwisseling in Veen en Rijswijk gevierd wordt een aanzuigende werking heeft op mensen van andere kernen en van buiten de gemeente. Net zoals vorig jaar bleek ook dit jaar weer dat er buitenstaanders (van buiten de gemeente Altena) specifiek naar onze Altena afreizen om deel te nemen aan de gebeurtenissen zoals ze plaats vinden in die kernen. Dat geldt ook voor inwoners van Altena die speciaal naar Veen trekken om daar de jaarwisseling te vieren. Mede omdat de aanloop naar de jaarwisseling toe rustiger is verlopen, was het niet nodig om het zware instrument van het instellen van een noodverordening toe te passen.
Politie, brandweer en gemeente zullen de jaarwisseling van 2022-2023 opnieuw integraal voor gaan bereiden. Daarbij zullen politie en het OM in samenwerking met de gemeente zich blijven richten op het opsporen en vervolgen van de individuen die de openbare orde en veiligheid in de maand december in ernstige mate verstoren of deze verstoring faciliteren.